Ken pehuak

Nihin talmanik yetok itech se tanemilil de nihin xolal nahua Xamikel del Progreso, mayetok ihuan ni tayekankau Huitzilan de Serdán huan ni tayekankau Puebla huan huei xolal Mexico.

Nihin takuilol yetok nochipa para nochi pueblo de Xamikel del Progreso, huan yetok campa, kali de masehualpili hueitatohuani Benito Juarez Xamikel del Progreso huan no ikon nochin toknihuan de Xamikel huelis ki kuiske kampa ne kali yetoke ne amaixtakuilolme.
Huan nihin teposme para huelis kichihuaske huan kixtiske amame den kin polohua huelis nah hualaske:

de Lunes a Viernes de nihin hora mataktionse hora de kualkan hasta eyi ora tiotak.


Achtohpa
Ce tonal itech 2010 niatoya kampa yohui xocoyoltik metro itch in hueyi xolal México ihkuak kalakke itech teposcali seki toknihuan huan peuhke ki moyauhke seki amame ten kipiaya tataman tapallistontike –neja nech make ce xocoyoltic. Ni kitakaya ni chihualis actopah huan amo nik matih xa ce okichpil o ce cihuapil na ken nech mak, huan yekinika ni kiek itak in tahkuilol huan nech yolketzak, ihkon ka ce tomin ni mo kahuili in amat. Ni cuiyak in amat no tekitian huan ompa nik pixtoya huecahuac nik chiaya nikuis –itech non nik macastan tapalhuiaya sekih tahsasahlol– huan niman nik tapalhui ce amat xocoyoltik ihtikpa nauhcan tasalol ka imeyoyo tenextik.

IMG_1529

Panokeh in matzme huan nik centokaya nemilitoya ka non amameh huan ika in toknihuan ten ki moyahua, huan pehuan ni kin centilitia keman niaya itech metro. No nikitak non toknihuan huan nin chualis itech okceko kampa in xolal, kemeh ohmeh, tiankisko, huan oakceko. Ni ohkon, ni kin ilih no momachtikahuan La Esmeralda mah nech palehuican kicentilican, huan ihkon nik centili maiak mahtakmeh amameh, kemeh huehueyin, tapalyomrh huan ton kitohtiuh –cekih kachi takayauhnemililyoh, sekih ka tayohuilyot ten ki kahua tetzahuit– huan nocho kitohuan ka Tepeyoh Ajkokuakopah Puebla huan ce xolal –Xamikel del Progreso.

Tahcoxiohtika 2012 nech yoleuhque mah nik chihua ce tanemilil itech nin Casa del Lago de la UNAM huan nik tocaiti Disculpen la molestia tah ihkon xottihuitz nin amame ten ompa xotiuh non amame ten momoyahua. Nin tenemilil kipiah ome tanemililchihualis: ika ce nin huekauh cali porfiriana de Casa del Lago tachiuh ka eyi tapalamaixcopin huan tahamchiuh hueyi –mataktipatika ka hueyi– ka ce nechucol ika in amame. Huan itech okce, ten ni kuiyak kampa nemiotok nikuik ce tatapalhuil keptok sahsaliuhtok, nik pepecho in amame huehueyi keman nik chipauh in tepanohme huan tepanme kalampa den metro huan huehueyi ohme itech nin hueyi xolal México

a-todo-el-pueblo-mexicano-verde-publi juzgado-de-paz-blanco-2-publicoopere-publi muy-buenas-noches-1-publi


In tanemilil
Satepan kan in tanemilil nin Casa del Lago ki sentokaya kan in tanemilil, huan nin tanonotz nin amame nech tanimiltihke kan nin toknihuan ten tatani tomin ki nekiskia  tech tapohuiske kachi, huan ihkon nik nik tohtocatia non tanotzalis, ni kisteuh Xamikelpa ten mo ahsih ne tepeyo ahkokuakopa Puebla huan ihkon nikmatis toni katka.

Itech enero 2013 huan itech intepos tanonotz nikasik in tapatihke Julio Conde, ten kichihuak ni chihualiskayo kemeh itech Xamikel itech nin xiuhme 2006 huan 2007, huan nin taixcopinque Ernesto Lehn huan no tapalehuicauh Julián Madero tiahke ti kixmatito nin altepecahbental, moahsih ihtikpa miak cuauhtahyot itech nin ajkokuakopa tepeyo Puebla. Julio tech nextili in Mariano Bonilla Ordóñez, katka regidor ka nemachtil ompa Huitzilan huan taixyekanke itech caltamachtiloyan a Telesecundaria Manuel Gamio tech nin altepet, ten tech nonotz ika Xamikel huan huan kenin chicokistiohue. Satepan tikixmatke in Contzuelo Jiménez Márquez, comale huan te tokax itech nin Xamikel. Nik tajtolti nin Contzuelo ika ni nemilis huan nin xolal, huan itech non tonal mo kepak tohuan itec in tanemilil.

Satepan keman yekin timasihke nik neyik ni kixmatis nin altepet huanni altepecayohuan, ihkon ni mo tekimak ni kihtos ni nemilis in Xamikel del Progreso ika nin huecauhnemilis inemilis toknihuan. Ika inepalehuil nin Museo Amparo de Puebla, ti takalpanoke chikoeypaok –expa tech cehuiyaque nin huehuetatolpohuani Melina Alzogaray huan Genaro J. Recabarren ika tik chiuhke nin memetahtanti ten Julián kiekeuh itech video huan audio. Ika ti mo patilihke, neja ni kin ixcopin huan ni kin tayokoli nin taixcopin ka lápiz naken tikin tahtoltihke.

altar-don-jose

Keman tiahke chiknauhpa, tik chiuhke cempoal huan caxtolonce nematatanilme ten cempoal huan matakti toknihuan ten kipiah tataman nin xiuh, tahkah huan cihuame, tamachtilyeke, pixcalme, ni xeliuhyan altepet, huan ken kitah in cemanahuac. Matactionce nematatanilme mochiuh ka mexicano tajtol ten tech kepilihtia nin Israel Damián Chino huan cempoal huan eyi ka koyotajtol. Ihkon ti kiekeuhke ka kakistilyot, tamahuisoltyot huan ta ixcopin kemeh altepet, teochihualis, macehualyo, caltamachtilyan huan calyetohuan. Nin nematahtanilme ti kin kepke ka ome tahtolme ika inepalehuil in altepet huan toknihuan ten ki chihua in tehuantiltekit, huan ki maxitia nitech nin taekehual nemiliyot. Itech nin nematantanti huan nematatnilme huan tamahuiskakilyot, nin Ernesto Martínez Bucio huan neja tikiektalike kemeh ce tahtolehkehual ika ceceme ten kitehuantike

Nin cempoal huan matakme tataman nemilis mochihua sekin huan mohueltis ni nemilis nin altepet Xamikel del Progreso.

Nin ni xeliuhyan altepet mo chihua nin tetahuantil toknihuan Xamikelka ika ni taehkehualhuannemilis huan nin chualis in momachtiani tech nin kaltamachtiloyan Telesecundaria Manuel Gamio ten kisak itech nimachtilme ka nemilistahtol In nemilis yaxka naken kitohua ten ti kin machtihke nochin nin momachtiani, ika talnamik mah ki tehuantikan nochin altepuhuani itech nin tanemilil.

Takan nan kineki nan tehuantiske itech ni nemilis Xamikel del Progreso ka tajkuilol, ka kakisyot, tamahuisyot huan taixcopinyome (o xa nan matatanisneki o mah se nan mech yectapohui) se kuaktajayot xi tech titanilikan ce tenahuatil itech nantechasiske.


Tasijkamachonime
Nik neki ni kin tasijkamatilis nin altepet Xamikel del Progreso ta ihkon huelik mochihuaknin tanemilil, no nikin tasojkamatilia nin toknihuan ika nin tetahuantil Chepa Antonio Bonilla, Lina Antonio Calderón, María Leonarda Antonio Gregorio, Mariano Bonilla Ordóñez, Karabiel Chelo Cañadero Hilario†, Zacarías Chino Juárez, Chepa Chino Tioapan, Kose Lamirez Gomiz Chino, Rogelio Gómez Pérez, Teresa Gómez Reyes, Raymundo Hernández Manzano, Kose Maltin Hernández Martínez, Antona Hilario Santiago, Chepa Jiménez Márquez, Marcelino Juárez Cruz, Kose Lorenzo Hernández, Xihuan Lorenzo Santos, Norma Lucas Domínguez, Moisés Mancilla García, Martha Manzano Gómez, Lina Manzano Ramos, Lohuix Monterde Gabino, Herminio Monterde López, Malin Pérez García, Lomen Refugio Félix, Erik Santiago Gregorio, Telaloz Santiago Martínez, Kolax Santos Jiménez, Xihuana Concha Santos Mancilla, Anton Vázquez Hernández huan hueyi tasojkamachoni nin Contzuelo Jiménez Márquez. Nin Sofía Camacho, Julio Conde, Marcoanton Hernández, Irene Herner, Rique Lanz, Ernesto Lehn, Lamiro Martínez, Olivia Rojo, Stephannie Páez, Arely Ramírez huan Celso Reyes García ika ni nepalehuil ten tech make. In Museo Amparo huan Fondo Nacional para la Cultura y las Artes ten ki matampahui ka ni taxtahuil nin tanemilil. Nin Itala, Ana, Brono huan Cora ika ni netasojtalis.

Ilán Lieberman